Ziynet altın tarihi Osmanlı dönemine kadar giden uzun bir süreçtir. Cumhuriyet döneminde üretimi başlayan Ata altınlarından hemen önce üretilmeye başlanmıştır. Aslında bir tür cumhuriyet altını olan ziynet altın üretimi, Osmanlı döneminde başlamıştır. Doğada nadir bulunan altının geleneksel bir türü olan ziynet altın çeşitleri, günümüzde hem düğün gibi özel günler ve etkinliklerde insanları tebrik etmek adına bir hediye olarak, hem de birikimleri yatırıma dönüştürme amacıyla kullanılır.
Ziynet altın ne demek sorusuna verilebilecek en yalın cevap ise “Türkiye Cumhuriyeti Darphanesi tarafından basılan ve birçok çeşidi bulunan bir altın türü” olacaktır. Ziynet altın 22 ayardır ve bu sebeple nadir bulunan saf altına oldukça yakındır. Bir yüzünde “Türkiye Cumhuriyeti Darphanesi” ibaresi yer alırken diğer tarafında ise Mustafa Kemal Atatürk baskısı ve kenar süslemeleri yer alır. Ziynet altın modelleri kulplu ve kulpsuz olarak iki ayrı türde satılmaktadır. Kulplu olanlar genellikle düğün, doğum gibi kutlama merasimlerinde hediye edilmek üzere tercih edilir.
Kolayca nakit paraya çevrilebileceği için oldukça talep gören ziynet altınların ağırlıkları, kulplu ya da kulpsuz olmasına göre değişir fakat kulpun ağırlığı oldukça az olduğu için kulplu ve kulpsuz ziynet altınların fiyatları arasında büyük bir fark yoktur. Ayrıca kulpsuz altınlara da kulp eklenebilir. Ziynet altın boyutları, ağırlıkta da etkili olduğu için, fiyat farkını belirleyen asıl etkendir.
Ziynet Altın Nasıl Olur?
Ziynet altın çeşitleri; çeyrek altın, yarım altın, tam altın, iki buçuk ziynet altın ve beşli ziynet altın adında beş farklı çeşide sahiptir. Ziynet altınların ağırlıkları ve çaplarındaki farklılıklar, onları birbirlerinden ayıran en önemli noktadır. Geçmişten günümüze değerini koruyan nadir metallerden olan altının farklı çeşitlerdeki bu tasarımları birebir aynıdır ve bütün ziynet altınlar 22 ayardır.
Ziynet altınlar arasında en uygun fiyatlı çeşit çeyrek altındır. 1,75 gram ağırlığında ve 18 mm çapında olan çeyrek altın, uygun fiyatlı olması sebebiyle oldukça fazla tercih edilen bir altın türü olmakla birlikte halk arasında “küçük altın” olarak da adlandırılır. Düğün, yeni doğan bebek ziyareti ve altın günleri gibi günlerde sıklıkla hediye olarak tercih edilir. Yarım ziynet altının ağırlığı 3,58 gram iken çapı ise 22 mm’dir. Piyasada en çok kullanılan altın türlerinden biri olan yarım ziynet altın, içinde bulunduğu kategoriye kıyasla orta segmentte olmasıyla birlikte özellikle birikimlerini yatırıma dönüştürmek isteyen kişiler tarafından da talep görmektedir.
Ziynet Altın Çeşitleri Nelerdir?
Çeyrek ve yarım altın daha kısıtlı bir bütçeye sahip kişiler tarafından tercih edilirken tam altın diğerlerine nispeten daha yüksek fiyatlı bir üründür. Bu sebepten dolayı, yatırım düşüncesiyle altın almayı düşünenler daha çok tam altın almayı tercih eder. Tıpkı diğer ziynet altınlar gibi tam altın da piyasada kolayca bulunabilen altınlardan biridir. Ağırlığı 7,02 gram, çapı ise 30 mm’dir.
Bir diğer ziynet altın türü ise iki buçuk ziynet altındır. Bu altının değeri beş tane yarım altına denk gelir ve çapı yarım altından farklıdır. 17,540 gram ağırlığa sahip olan iki buçuk ziynet altının çapı ise 40 mm’dir. Tıpkı tam altın gibi yüksek bütçeler için uygun bir ziynet altın çeşididir ve yatırım yapmak isteyenler tarafından sıklıkla tercih edilir.
Ziynet altınlar içindeki en değerli çeşit beşli ziynet altındır. Tam altının beş katı ağırlığa sahip olan beşli ziynet altının ağırlığı 35,8 gramken çapı ise 45 mm’dir. Halk arasında “beşi bir yerde” olarak da bilinir. Beşli ziynet altın çoğunlukla düğünlerde görülür. Beşli ziynet altının kırmızı bir kurdeleye geçirilmesiyle oluşturulan kolye, geline hediye edilir. “Beşi bir yerde” hediye etmek zaman içinde gelenekselleştirilerek bir düğün adeti haline getirilmiştir.
